Portugese tegels in het interieur

Bij Designerwand zijn we fan van de ‘Portugese’ tegel, maar eigenlijk gewoon van alle tegels met patronen. Als je de betegelde gebouwen in Lissabon ziet moet je wel onder de indruk zijn. Overal om je heen voel je de historie. De stad heeft dan ook een zeer rijke geschiedenis wat betreft de keramische wandtegel.

Stukje geschiedenis over de Portugese tegels

De gedecoreerde tegel werd er al op grote schaal toegepast in de 16e eeuw en het is nog steeds erg populair om de gebouwen met tegels te versieren. Aan het einde van de 15e eeuw en begin 16e eeuw importeerden de stad de tegels uit Valencia, maar vooral uit Sevilla. In die steden werkte men volgens de technieken en met motieven van de oude bezetter: de Moren. Zij hebben de gedecoreerde tegel in Spanje geïntroduceerd. In onze collectie vind je een aantal wanden met deze veelzijdige patronen.

Halverwege de 16e eeuw gingen ze in Lissabon zelf de keramische tegels vervaardigen. Er werd een groot aantal werkplaatsen opgericht. Maar de daar werkende tegelmakers die veelal uit Vlaanderen kwamen, pasten niet de ‘droge touw’ techniek toe, maar schilderden rechtstreeks op de tegels. Ook gebruikten zij meer thema’s van Europese oorsprong en werkten in de stijl van het Maniërisme. Vaak werden er complete tegeltableaus in opdracht ontworpen, die dan een hele wand bedekten. Dat was natuurlijk een kostbare zaak en in de 17e eeuw ging met toen de zich herhalende motieven ontwerpen die we nu zo goed kennen. Met die patroontegels was het mogelijk om een kleine wand te bedekken, maar ook een grote. De wanden werden dan afgemaakt met mooie kaders en stroken waarmee ramen en deuren geaccentueerd werden.

Onze achterwanden houd je eenvoudig schoon

De uitstraling van de wanden was, en is natuurlijk heel artistiek, maar heeft ook een groot praktisch voordeel: het zorgt ervoor dat de wanden waterdicht gemaakt werden. Bij onze Designerwand is er zelfs nog een extra voordeel: er zijn geen voegen, dus je nieuwe Designerwand laat zich ideaal schoonmaken.

In het begin beperkte het kleurgebruik zich tot een paar kleuren: blauw en geel op een witte tin-oxide basis. Daarop volgde een heel korte periode van meer kleurgebruik, maar uiteindelijk werd er aan het eind van de eeuw alleen blauw gebruikt. Bij Designerwand hebben we ook wat neutralere kleuren in ons assortiment. 

De tegelmakers werden steeds creatiever in het mixen en matchen van de verschillende patronen en kaders. Ook ging men uiteindelijk in plaats van de abstracte geometrische figuren ook bloemen, swirls, bladeren en schelpen ontwerpen.

Van de Portugese tegeltableaus wordt gezegd dat ze verhalen vertellen, en zo de symboliek en de sfeer versterkt in allerlei ruimtes. Omdat ze in de 17e eeuw zo veel gebruikt werden, raakte het gebruik van de patroontegel iets meer op de achtergrond.

Na de grote aardbeving van 1755 die het centrum van Lissabon vernietigde, ontdekte men de het ‘tegelen’ weer opnieuw. Tijdens de wederopbouw begon men panden van binnen en van buiten te betegelen. Huurhuizen werden vanaf ongeveer 1875 ook rijk betegeld, dit idee kwam uit Brazilië. Het ene gebouw rijk gedecoreerd met handgemaakte tegels, het andere al met meer industrieel geproduceerde tegels. Het werd een beetje het handelsmerk van de Portugese steden en dorpen. En zo bleef men decoreren volgens de heersende trends: Art Nouveau en Art Deco. Later werd aan bekende kunstenaars bijvoorbeeld gevraagd om tegels te ontwerpen voor het Metro Station. Dit is in een notendop hoe het afwisselende straatbeeld van Lissabon ontstond.

Delfts Blauw op je keuken achterwand

Ook in andere landen werden en worden tegelwanden met mooie dessins toegepast. Heel inspirerend voor ons. Onze ontwerpers houden van oude tegels, oude tegelmotieven en van doorleefde materialen. Dat kun je zien in een groot aantal van onze Designerwand Collectie en Behangcollectie. Naast de Portugese en Braziliaanse tegelmotieven, zijn er natuurlijk ook nog onze eigen Hollandse Delftsblauwe tegel motieven.